Turk-Jeti-Dusuruldu
UÇAĞIMIZ İŞTE BÖYLE DÜŞÜRÜLDÜ
Malatya Erhaç Hava Üssü'nden görev amacıyla kalkan F-4 tipi askerî jet, Suriye karasuları açıklarında
Akdeniz'e düştü. Suriye Savunma Bakanlığı Türk jetinin Suriye karasularında vurulduğunu belirtildi
Suriye Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Türk jetinin Suriye karasularında vurulduğu belirtildi.
Firkateynler pilotları arıyor
Genelkurmay’ın açıklamasında, “Malatya Erhaç’-tan kalkış yapan bir uçağımız ile bugün saat 11.58’de
Hatay ili güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz teması kesilmiştir” denildi. F-4 savaş uçağını
aramak için askeri uçaklar bölgeye sevk edildi. Uçakların arama kurtarma çalışmaları sürerken, Adana İncirlik’ten de askeri helikopterler destek için bölgeye gitti.
RF-4E Phantom tipi savaş uçağının, Suriye’nin Lazkiye kentine 8 mil (15 km) mesafede denize
düştüğü bilgisi geldi. Hatay’ın Samandağ ilçesinin güney batısında Akdeniz’e düştüğü belirtilen
uçağı arama çalışmaları başlatıldı. Mersin ve İskenderun’dan da 2 firkateyn ve 1 Sahil Güvenlik
botu bölgeye hareket etti. Arama kurtarma çalışmaları neticesinde pilotların sağ olduğu ve yerinin
belirlendiği iddia edildi. Kurtarma ekipleri F-16’lar eşliğinde bölgeye gitti. Pilotların sağlık durumları
hakkında net bilgi alınamadı.
‘Rus hava koruma sistemi düşürdü’
Bilmece sürerken çok sayıda yabancı haber sitesi ve ajansı, uçağı Suriye’nin düşürdüğünü iddia etti:
SURİYELİ HABER SİTESİ: Suriye hükümetine yakınlığıyla bilinen Aks Alser isimli internet haber
sitesi, iki savaş uçağının Lazkiye kenti yakınlarında deniz kıyısının üzerinde uçtuğunu, Suriye ordusunun
bu uçaklara ateş açtığını öne sürdü. Haberde Suriye Savunma Bakanlığı yetkililerin, sivil can kaybından
endişe ettiği için vatandaşların deniz kıyısından uzaklaşmaları uyarısında bulunduğu ifade edildi.
RUSSIA TODAY: Uçağın Suriye’de, Rusya’nın kurduğu kalkan sistemi tarafından kilitlenerek
düşürüldüğü iddia edilen sitede pilotların da Suriyeli yetkililerce tutuklandığını öne sürüldü. Fransız
Le Figaro gazetesi, Rusya’nın, Türk sınırına yakın Kesap bölgesinde bir radar tesisi kurduğunu
bildirmişti.
BBC ARAPÇA: BBC Arapça servisi ise, Lazkiye’den görgü tanıklarına dayandırdığı haberinde,
kimliği belirsiz bir uçağın Suriye savunma güçleri tarafından düşürüldüğünü iddia etti.
DAMPRESS HABER SİTESİ: Suriye’den yayın yapan Dampress haber sitesi de Suriye hava
sahasını ihlal eden iki yabancı savaş uçağından birinin Suriye ordusu hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü, diğer uçağın ise kaçtığını iddia etti.
‘Suriye özür diledi’ iddiası
Tüm bu iddiaların üzerine Brezilya’dan gelen Başbakan’ın uçağında bulunan Fatih Altaylı’nın
yaptığı açıklama ‘uçağın düşürüldüğü’ iddialarını güçlendirdi: “Başbakan, ‘Pilotların Suriye’nin
elinde olduğuna dair bizim bilgimiz yok’ dedi. ‘Olduğunu da zannetmiyoruz. Şu an hem Deniz
hem Hava Kuvvetleri arama çalışmaları yapıyorlar ve çok şükür ki pilotlarımız hayatta, sadece
bir uçak kaybımız var’ dedi. Ayrıca, Suriye’den de bu olayla ilgili anında çok ciddi şekilde özür
geldiğini, çok üzgün olduklarını, hata olduğunu Suriye’nin belirttiğini söyledi. Biz “Büyük bir kriz
olur mu?” diye de sorduk, “Göreceğiz, bakacağız dedi.”
Suriyeli Bakan: Sınırı 1 km ihlal etti
Öte yandan Suriye Savunma Bakanlığı, dün gece geç saatlerde yaptığı açıklamada, Türk jetinin
sınırı 1 kilometre ihlal ettiğini iddia etti. Açıklamada, jetin düşürdükten sonra Türk uçağı olduğunun
anlaşıldığı ve arama kurtarma çalışması başlatıldığı da öne sürüldü.
1974 yılında Hava Kuvvetleri’ne katıldı
DÜŞEN RF-4E uçağı, Malatya Erhaç 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’n-da konuşlu 173. Filo’ya ait.
F-4E Phantom II uçağından geliştirilen bu model, İngilizce’de ’reconnaissance’ yani ’keşif’ anlamını
taşıyan kelimenin baş harfi R’yi taşıyor. Burun bölümünde ’makineli top’ yerine ’kameralar’ bulunuyor.
RF-4E uçakları, ASELSAN tarafından modernize edildi. Phantom uçakları 1974’te Hava
Kuvvetleri bünyesine katıldı. Türk Hava Kuvvetleri’nde 236 F-4E ve RF-4E uçağı bulunuyor.
Bunlardan 54’ü keşif özelliğine sahip olan RF-4E. Dünkü olayla birlikte 1974’ten bu yana düşen
Phantom’ların sayısı 56’ya yükseldi. 58 pilot ve silah sistem subayı şehit oldu.
NATO 5. maddeyi devreye sokabilir
ABD’DE 1949’da imzalanan Kuzey Atlantik Asamblesi Antlaşması’nın (NATO) 5’inci maddesine
göre üye ülkelerden birine yöneltilecek silahlı bir saldırı hepsine yöneltilmiş olarak değerlendiriliyor.
Bu nedenle Suriye’nin dün Türk jetini düşürmesi, NATO’ya yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirilirse NATO’nun o ülkeye müdahale hakkı doğuyor. NATO Antlaşması’nın 5. maddesi şöyle: “Taraflar,
Amerika veya Avrupa’da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine
yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa Birleşmiş Milletler
Yasası’nın 51’inci maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak,
Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerler ile birlikte,
silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan
taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırı ve
bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güven Konseyi’ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.”
Suriye 23 yıl önce de uçağımızı düşürmüştü
21 Ekim 1989’da da Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’ne ait BN-2A-3 Islander tipi uçak, Suriye sınırında kadastro çalışmaları yapmak üzere kalktıktan sonra Suriye’ye ait 2 Mig-21 savaş uçağı tarafından düşürülmüş, pilotlar Talat Gencer, Faik Aytan ile teknisyenler Yusuf Gören, Selahattin Çelik ile Fikri Köşker şehit olmuştu. Olay sonrasında Suriye yetkilileri Türk uçağının 20 kilometre sınırı ihlal ettiğini iddia etmiş ancak bir yıl sonra Türkiye’ye ailelere verilmek ve düşürülen uçak için 3 milyon 430 bin dolar tazminat ödemişti.
Görgü tanığı:3 patlama sesi duydum
Hatay’ın Samandağ ilçesinin Çevlik sahilinde balıkçılar yapan Ali Terzi (31) dün saat 11.40 sıralarında bir savaş uçağının Samandağ üzerinden Akdeniz’e doğru geçtiğini belirterek şunları söyledi: “Kısa süre sonra deniz tarafından ardı ardına 3 kez patlama sesi duyuldu. Sanki dinamit patlaması gibiydi. Daha sonra savaş uçağının düştüğünü öğrendik.”
BAŞBAKANLIK’TAKİ GÜVENLİK ZİRVESİNDEN SERT BİLDİRİ
Atılması gereken adımlar kararlılıkla atılacaktır!..
ANKARA- Yüksekova’da 8 askerin şehit olduğu Yeşiltaş Karakolu baskını sonrası Brezilya’dan Türkiye’ye erken dönme kararı alan Başbakan Erdoğan, hafta sonunu İstanbul’da geçirecekti. Ancak Başbakan, Suriye’nin Türk savaş uçağını düşürmesi sonrasında İstanbul programını da değiştirdi ve Ankara’ya geçti. Başbakan Esenboğa Havaalanı’nda düzenlediği basın toplantısından sonra Başbakanlık Resmi Konutu’na geçti. Ve burada son gelişmelerin ele alındığı güvenlik zirvesini topladı. Saat 20.30’da başlayan toplantıya, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Mehmet Erten ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan katıldı. 2 saat 10 dakika süren toplantı sonrasında sert bir açıklama yapıldı.
Türk Hava Kuvvetleri'ne ait savaş uçağının Suriye tarafından düşürülmesi uluslararası basında geniş yer buldu. İngiliz The Telegraph, "Saldırının, NATO'yu Esad rejimi ile çatışmaya çekebileceği yönündeki endişelerin arttığını" yazdı. Amerikan New York Times ise, "Türkiye askeri müdahaleye açık kapı bıraktı" ifadesini kullandı.
Dünya basını, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilen güvenlik toplantısının ardından yapılan yazılı açıklamaya geniş yer ayırırken, aynı zamanda, Suriye tarafından yapılan açıklamalara da yer verdi.
Türkiye'nin bu konuda nasıl bir yol izleyeceğinin, konuyu NATO'ya taşıyıp taşımayacağının henüz belli olmadığı belirtilen haberlerde, ancak bu son gelişmenin Suriye ile Türkiye arasında bozulan ilişkileri daha da kötüleştirileceği yorumları yapıldı.
NEW YORK TIMES: Amerikan New York Times gazetesi, ''Türkiye ile Suriye'nin arasının geçen yıldan itibaren ilişkilerin kötüleşmesinden sonra, ilk kez Suriye ordusunun bir Türk askeri uçağını düşürdüğünü'' belirtti. Haberde, Türkiye'nin askeri müdahaleye açık kapı bıraktığı da iddia edildi.
THE WASHINGTON POST: Türk askeri uçağının Suriye tarafından düşürülmesi olayının bölgedeki gergin havayı gözler önüne serdiğini belirten Amerikan gazetesi, "Suriye'deki isyanın, birçok kesimce, Suriye sınırlarının dışına yayılacağından, komşu ülkeleri işin içine çekeceğinden ve belki de daha geniş boyutlu uluslararası askeri müdahaleye neden olabileceğinden korktuğu bir silahlı çatışmaya dönüşmekte olduğu'' yorumu yaptı.
Amerikan CNN televizyonu da ABD Savunma Bakanlığı'ndan ismi açıklanmayan bir yetkilinin, Başbakan Erdoğan başkanlığında düzenlenen güvenlik toplantısının öncesinde, CNN'e verdiği demeçte, ''Talep gelmesi halinde arama ve kurtarma çalışmalarına katkı sağlayabileceklerini, ancak olayın meydana geldiği bölgenin, kısa zamanda yardım götürebilecek yakınlıkta imkanlara sahip oldukları bir bölge olmadığını'' söylediğini belirtti.
LOS ANGELES TIMES: Türk askeri uçağının Suriye tarafından düşürülmesi, Suriye'deki krizin sınırlarının ötesine geçme potansiyelini ortaya çıkardı. Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin daha da bozulma olasılığı yükseldi.
THE INDEPENDENT: İngiliz Independent gazetesi, "Türkiye Suriye'nin vurduğu uçağını arıyor" başlığıyla verdiği haberde, Suriye'nin Türk savaş uçağını düşürdüğünü itiraf etmesi sonrasında bölgede tansiyonun yükseldiğini yazdı. Suriye ordusundan yapılan açıklamaya yer verilen haberde, "Hava kuvvetlerimiz cuma öğleden sonra karasularımıza giren bir hedefle karşı karşıya kalınca vurdu. Bunun bir Türk askeri uçağı olduğu anlaşıldı" denildi.
THE TELEGRAHP: İngiliz The Telegraph gazetesi de, Suriye'nin Türk uçağını düşürmesinin ardından Ankara'nın kararlı adımlar atacağı yönünde Suriye'ye gözdağı verdiğini iddia etti. Gazete, "Saldırının ardından NATO ile Esad rejimi arasında büyük bir çatışma çıkacağı yönündeki korkular arttı" yorumunu yaptı.
DER SPIEGEL: Alman Der Spiegel dergisi internet sayfasında, "Türkiye askeri jetinin Suriye tarafından düşürüldüğünü doğruladı" başlığıyla verdiği haberde, "Cuma günü öğlen saatlerinden bu yana Suriye kıyılarında bir Türk jeti kayıp. Türk ve Suriye hükümetleri, askeri uçağın Suriye tarafından düşürüldüğünü teyit etti. Ancak uçağın içindeki pilotların yaşayıp yaşamadıkları henüz bilinmiyor" denildi.
Suriye Savunma Bakanlığı, "Türk jeti sınırlarımızdan 1 kilometre içeri girdi. Hedefi vurduktan sonra Türk uçağı olduğunu tespit ettik. Türk jeti karasularımız üzerinde alçak uçuş yapıyordu" açıklamasını yaptı.
Bakanlığın resmi bildirisinde, uçaksavar ateşinde vurulan Türk savaş uçağının Um al Touyour köyünün 10 kilometre batısında denize düştüğü belirtildi. Açıklamada iki ülkenin donanmalarının irtibata geçtiği, kayıp pilotları arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü kaydedildi.
Suriye'nin önemli politika yorumcularından Yasser Saadeldine, "Suriye, Türk uçağını düşürmekle hesaplanmış bir kumar oynuyor. Esed bu sayede orduda giderek artan çatlak seslere karşı bir moral arayışında" yorumunu yaptı.
ABD'DEN İLK TEPKİLER
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün, konunun NATO gündemine henüz gelmediğini söylediği öğrenildi. Amerikalı yetkilinin, "Bu konuda Türkiye'nin konuşması daha doğru" dediği aktarıldı.
İsmi açıklanmayan bir Amerikan Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilisi, "Talep olursa arama kurtarma çalışmalarına katılırız. Ancak olayın gerçekleştiği bölge, askerlerimizin kolaylıkla yetişebileceği bir bölge değil. Ne olduğu konusunda tam bilgi yok. Ancak Türk uçağı Suriye içine girdiyse düşürülme ihtimali yüksek" ifadelerini kullandı. Ancak Pentagon'dan henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
UÇAK DÜŞERKEN ÇEKİLDİĞİ ÖNE SÜRÜLEN GÖRÜNTÜ
Öte yandan, Suriye'de Türk savaş uçağının düşürüldüğü sırada çekildiği iddia edilen bazı görüntüler, video paylaşım sitelerine yüklendi. Görüntülerde silah sesleri duyuluyor ve sahilde toplanan insanların sevinç görüntüleri yer alıyor. Herhangi bir uçak sesi duyulmuyor ve düşen bir uçağın görüntüsü bulunmuyor.
ARAMALAR SÜRÜYOR
Vurulduktan sonra Akdeniz'e düşen Türk savaş uçağını arama çalışmaları sürüyor.
Malatya Erhaç Meydanı'ndan kalktıktan sonra dün saat 11.58'de Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radardan kaybolan ve telsiz bağlantısı kurulamayan savaş uçağını aramak için harekete geçen Sahil Güvenlik ekipleri gün ağarınca Samandağ'ın Çevlik Limanı'na demir attı.
ŞAM UÇAĞIN DÜŞÜRÜLDÜĞÜ BÖLGENİN HARİTASINI YAYINLADI
Suriye'nin Sana Haber Ajansı, askeri sözcünün açıklamasına dayandırılarak Türk uçağının düşürülmesi ile ilgili habere yer verdi. Ajans uçağın düştüğü yerle ilgili bir de harita yayınladı.
Suriye'nin Sana Haber Ajansı, askeri sözcünün açıklamasına dayandırılarak Türk uçağının düşürülmesi ile ilgili habere yer verdi
Ajans, askeri sözcünün Türk uçağının Cuma günü öğleden önce saat 11.40 sularında Suriye bölge suları üzerindeki hava sahasının batı yönünde, alçaktan hızla uçan yabancı bir cismin göründüğünü bildirdiğini yazdı.
Habere göre sözcü, Suriye hava sistemlerinin sahilden 1 km uzaklıkta olan uçağa uçaksavarla karşı koyduğunu ve hedefe isabet ettiğini, isabet alan uçağın yanarak Lazkiye kentindeki Um el-Tuyur köyünün doğusuna kara sularımız içine, sahilden 10 km uzaklıkta denize düştüğünü açıkladı.
Askeri sözcü, daha sonra vurulan hedefin hava sahamıza giren askeri Türk uçağı olduğunun ortaya çıktığını belirterek uçağa bu tip durumlarda geçerli olan kanunlar çerçevesinde muamele edildiğini kaydetti.
Olayın ardından iki ülke deniz güçleri komutanlıklarının temasa geçtiğini söyleyen resmi sözcü, Suriye gemilerinin Türk tarafıyla kaybolan iki pilotu arama kurtarma çalışmaları yaptığını kaydetti.
Ajans olayın yaşandığı bölgeye dair de bir haritayı siteleri üzerinden paylaştı.
İşte o harita: