Turkish People

Turcenin duzgun kullanimi

Merhaba, arkadaşlar bu yazıyı paylaşmamım gereği sosyal paylaşım ortamlarında Türkçenin rezillik seviyesine inmesi. Gördükçü ben utanıyorum, ben üzülüyorum. Nedir bu ya ? Sen Türkmüsün ? Türksen Türkçeye düzgün niye kullanmıyorsun ? Böyle bir şey varmıdır bakın.
''nhbr'' Bu ne demek ? Klavyedesin 2 tuşu basınca 3 gr veririm diyemi korkuyorsun anlamıyorum.
O 'h'nin ne işi var orada ?
''$lm'' Çok havalı olduğunumu zannediyorsun ? Böyle farklı olduğunumu sanıyorsun ? Ben bu gibi insanları gözümde o kadar küçültiyorum ki anlayamassınız.
Çokmu zor büyük harfle başlamak ?
Çokmu zor nokta, virgül koymak ?
Çokmu zor '£$' gibi harfleri kelimeye katmak ?
Çokmu zor ki ve de'nin yazımını öğrenmek ?
Çokmu zor 'şey'in kelimeden her zaman ayrı yazılacağı ?
İnternet ortamında farkında olmasanız bile hepiniz Türkiyeyi temsil ediyorsunuz. Kelimelerinizi düzgün seçmelisiniz.
Ben internette arkadaşımla sahbet ederken bile büyük harfle başlar noktalama işaretimi koyarım. Nasıl başlarsa öye gider. İlerde sizin için zor olacak bunlar. Diyelim ki bilgisayar başında bir işe gireceksiniz. Kesinlikle yazı yazmanız gerekecek. Siz resmi evrakları 'r£$mı £vr@k' diyemi yazıcaksınız ? Eğer öyle ise siz iş bulamassınız. İşinizde düzgün cümleler kurmak zorundasınız. Ama bunuda hızlı yapmalısınız. Eğer bu şekilde alışırsanız düzeltmeniz çok zor.
'bhen' Bu nedir ?
'h'yi Koyunca ne oluyor acaba ?
Lafı fazla uzatmadan ince ayrıntılara geçelim.

-Ki ve -De Ekininin Düzgün Kullanılması

En çok yapılan yanlışlardan biri.
Ayrımı yazılacaktı bitişikmi ?
Ekmiydi bağlaçmı ?

Şimdi bağlaç olan -ki/-de kelimeden ayrı yazılır. (Kelimeden çıkartın. Eğer anlamda bozulma olmuyorsa bağlaçtır ayrı yazılır.)
Örnek: Bir kıyafet aldım ki çok güzel.
-Ki'yi çıkartalım. Bir kıyafet aldım çok güzel.
Bağlaç olarak kullanılmış ayrı yazılacak.
Ek olan -ki/-de kelimeye bitişik yazılır.(Kelimeden çıkarıldığında anlam bozuluyorsa bilin ki ektir. Ayrı yazılır.
Örnek: Zeynep’in defteri güzel, Kaan’ınki de güzel.
Cümleden çıkaralım. Zeynep’in defteri güzel, Kaan’ın de güzel.
Anlam bozuldu demekki bu ektir.

-ki ve -de'nin bağlaçmı yoksa ekmi olduğunu anlamanın bir yolu daha var.
''ler'' eki getiriyoruz yani çokluk eki.
Peki bunu nasıl yapıyoruz ?

Örnek: Bir kıyafet aldım ki çok güzel.
Bir kıyafet aldım kiler çok güzel. ''Aldım kiler'' cümleye uymadı. demek ki burda -ki eki bağlaç olarak kullanılmış.

Zeynep’in defteri güzel, Kaan’ınki de güzel.
Zeynep’in defteri güzel, Kaan’ınkiler de güzel. Burada cümle anlamdı oldu. Demek ki burada -ki eki ek görevinde kullanılmış.

Mastar Eklerinin Yazılışı

-mak, -mek ile biten mastarlardan sonra -a, -e, -ı, -i eklerinden biri geldiğinde araya y ünsüzü girer: kazanmak-a > kazanma-y-a, aldanmak-ı > aldanma-y-ı, sevmek-e > sevme-y-e, görmek-i > görme-y-i.

İken’in yazılışı

İken ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir. Bu durumda başındaki i ünlüsü düşer. Getirildiği kelimenin ünlüleri kalın da olsa, bu ekin ünlüsü ince kalır: okur-ken (< okur iken), yazar-ken (< yazar iken), çalışır-ken (< çalışır iken), uyur-ken (< uyur iken), başlar-ken (< başlar iken), durmuş-ken (< durmuş iken), olgun-ken (< olgun iken), durgun-ken (< durgun iken).

İken, ünlüyle biten kelimelere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer: okulday-ken (< okulda iken), yolday-ken (< yolda iken).

İle’nin ek olarak yazılışı

İle ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir. Kelimelere eklenerek yazıldığında ünlü uyumlarına uyar.

İle, ünsüzle biten kelimelere ek olarak getirildiğinde i ünlüsü düşer ve bitişik yazılır: bulut-la (bulut ile), çiçek-le (çiçek ile), kuş-la (kuş ile).

İle, ünlüyle biten kelimelere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer. Ek, ünlü uyumlarına uyar: arkadaşı-y-la (arkadaşı ile), anası-y-la, (anası ile), çevre-y-le (çevre ile), sürü-y-le (sürü ile), yapı-y-la (yapı ile).